Powstanie Strefy
Choć ciężko w to uwierzyć, premiera gry S.T.A.L.K.E.R. już w piątek. W związku z tym zaczynamy tydzień w Strefie. W cyklu siedmiu artykułów przedstawimy założenia gry, wygląd i niebezpieczeństwa czające się w skażonej Zonie, jej tajemniczych i zabójczych mieszkańców. Omówimy także temat tytułowych Stalkerów, ich organizacji, ich wrogów i sprzętu, dzięki któremu są w stanie zapuszczać się w głąb radioaktywnych terytoriów. Zanim to jednak nastąpi, zaczniemy od początków, czyli od pochodzenia Strefy.
Katastrofa w Czarnobylu
Wśród inspiracji gry S.T.A.L.K.E.R. była powieść Piknik na skraju drogi braci Strugackich oraz wydarzenia związane z autentyczną katastrofą czarnobylską. A także liczne mity, opowieści i niesłychane, spiskowe teorie, które pojawiły się po wydarzeniach z tamtego czasu
Do tragicznego wypadku doszło 26 kwietnia 1986 roku. Dzień wcześniej personel obsługujący czwarty reaktor w elektrowni jądrowej w Czarnobylu prowadził przygotowania do niebezpiecznego testu. Chodziło o sprawdzenie czasu pracy reaktora po odcięciu zasilania i zablokowaniu dopływu pary do turbin generatorów. Eksperyment polegał na przetestowaniu, jak długo podczas teoretycznej awarii, po ustaniu napędzania turbin generatorów parą z reaktora, będą one w stanie wytwarzać dość energii elektrycznej dla potrzeb awaryjnego sterowania tym reaktorem. Ten zapas czasu jest potrzebny by uruchomić awaryjny system zasilania do sterowania reaktorem, czyli niewielki generator z silnikiem spalinowym. Na potrzeby testu technicy wyłączyli niektóre systemy kontroli pracy reaktora w tym system samoczynnego wyłączania w sytuacji awaryjnej. Próba taka powinna być przeprowadzona przed oddaniem elektrowni do użytku, ale to był Związek Radziecki i testów zaniechano by wykazać się i oddać obiekt przed zakładanym terminem.
Po godzinie pierwszej w nocy rozpoczął się test. Po odcięciu parowych turbin doszło do wzrostu ciśnienia pary w samym reaktorze i to zwiększyło jego niestabilność.
O godzinie 01:23, technik obsługujących czwarty reaktor próbował włączyć system zabezpieczeń. Ten jednak nie zadziałał. Reaktor nie wyłączył się.
Kilkanaście sekund później ilość energii produkowanej przez reaktor już stukrotnie przewyższała dopuszczalne normy. Gwałtownie wzrastała sama moc i temperatura. Doprowadziło to do potężnej eksplozji pary wodnej znajdującej się w reaktorze. W jej wyniku rozsadzona została ciężka osłona antyradiacyjna. Chwilę później nastąpił drugi jeszcze potężniejszy wybuch, który zniszczył budynek czwartego reaktora. Eksplozja spowodowała pożar, który trwał przez kolejne 9 dni. Do atmosfery dostał się pył radioaktywny. Ale nie był to koniec problemów.
Skutki wybuchu.
Paradoksalnie, dokładne następstwa wybuchu nie są znane. Podczas zimnej wojny Związek Radziecki stosował szczelną blokadę informacyjną, nie powiadamiając własnych obywateli o tragedii, ani nie ostrzegając swoich sojuszników. Panika, która wybuchła, była w znacznym stopniu spowodowana przez zachodnie media, które posiadały jedynie szczątkowe informacje o katastrofie, skażeniu i ofiarach. Obecnie mówi się, że 134 pracowników elektrowni i ratowników w ciągu kolejnych dni było wystawionych na wysokie promieniowanie, w wyniku którego pojawiła się u nich choroba popromienna. 28 z nich zmarło z tego powodu, kolejnych dwóch utraciło życie w wyniku poparzeń. Nie był to koniec ofiar. Ratownicy ginęli też w wypadkach – jeden ze śmigłowców uległ katastrofie gdy płaty jego wirnika zahaczyły o liny dźwigu.
Po tragedii utworzono zamkniętą strefę o obszarze 2,5 tysiąca kilometrów kwaratowych. Wysiedlono z niej wszystkich mieszkańców – ponad 100 tysięcy ludzi. W odległości do 10 km od elektrowni utworzono strefę "szczególnego zagrożenia". Dalsze 30 km to obszar "najwyższego stopnia skażenia". Wśród licznych ewakuowanych była cała populacja zamieszkująca miasto Prypeć – około 50 000 ludzi.
Raporty dotyczące długofalowych skutków awarii są sprzeczne. Jedne mówią o milionach ludzi narażonych na promieniowanie, tysiącach ofiar białaczki i nowotworów. Inne analizy zdecydowanie ograniczają te liczby.
Katastrofy w świecie STALKERa. 
Świat w grze S.T.A.L.K.E.R. różni się od naszego. Tam także wszystko zaczęło się od katastrofy w 1986 roku, ale bynajmniej nie była to ostatnia tragedia jaka nawiedziła to miejsce.
Już po tej pierwszej awarii czarnobylskiego reaktora pojawiły się wśród okolicznej ludności dziwne pogłoski, jakoby tragedię spowodowała nie zwykła awaria reaktora, ale bardziej tajemnicze badania i eksperymenty przeprowadzane w okolicach. Niektórzy mówili o jakiejś nowej broni, którą miano zniszczyć imperialistów.
Inny twierdzili, że awaria nie była dziełem przypadku, ale celowego działania. Do elektrowni przedostał się sabotażysta, który spowodował „wypadek”. Według innej legendy personel pracujący w elektrowni tuż przed wypadkiem postradał zmysły z niewiadomego powodu.
1991
Kolejny tragiczny rok dla mieszkańców wschodu. Upadł Związek Radziecki. Koniec komunizmu i struktur państwowych oznaczał chaos i koniec rządowych dotacji. To spowodowało zamknięcie szeregu placówek naukowych, które działały w rejonie Czarnobyla. 
Naukowcy, pozbawieni funduszy na dalsze badania, nie poddawali się jednak. Pojawiły się pogłoski, że szefowie zamykanych laboratoriów znaleźli innych, prywatnych sponsorów. Nie było tajemnicą, że część tych nowych mecenasów to organizacje przestępcze.
W tym samym roku pojawiły się pogłoski jakoby znani politycy ukraińscy byli sterowani za pomocą tajemniczej broni, z braku innych określeń nazywaną psychotropową.
Tymczasem rząd niepodległej Ukrainy nie chce lub nie potrafi kontrolować Zony i ciągle działających w niej laboratoriów.
1998
Niezależni naukowcy twierdzą, że uruchomiono sześć generatorów polowych wewnątrz Strefy. Krążą zupełnie fantastyczne historie jakoby opracowywano tam metody na uzyskanie niewidzialności, czy zdolności przenikania materialnych obiektów aby przedostać się do Sarkofagu.
1999
W tym roku rząd wysyła do centrum Strefy ekspedycję mająca przywrócić kontrolę nad tym miejscem na rzecz oficjalnej administracji kraju. Los tej wyprawy pozostaje nieznany. Na zewnątrz przenikają tylko fragmenty raportu, rzekomo pochodzącego od jednego z naukowców pracujących w Zonie. Według jego słów pracujący na miejscu badacze nie są już ludźmi i muszą odciąć się od reszty świata. Padają słowa groźby dotyczącej wypuszczenia jakiegoś rodzaju broni biologicznej czy chemicznej, by zablokować dostęp do Strefy i zniszczyć pozostające na powierzchni ośrodki badawcze. Kimkolwiek są pracujący w centrum naukowcy, nie chcą przerywać swojej pracy.
2001 –2005
W tych latach ludzie zaczynają zapuszczać się na obrzeża Strefy. Wśród tych turystów pojawiają się także obcokrajowcy. Zaczynają krążyć legendy o spotykanych w Zonie dziwnych fenomenach, a z ust do ust wędrują historie o duchach nawiedzających Prypeć i wysiedlone wioski znajdujące się 10 km od centrum Strefy.
Rząd przestaje być bierny. Wojsko odcina cały obszar.
2005
Dziwne zmiany zaobserwowane w Strefie nasilają się. Na obszarem szaleją burze i silne wiatry. Daleko idące zmiany pogodowe są już oczywiste. Tajemnicze i niezwykle potężne wichury zaczynają się regularnie o 6 rano i trwają kilka minut.
Okoliczni mieszkańcy wspominają o nasilających się i cyklicznych wstrząsach ziemi.
04. 03. 2006
O godzinie 8.00 rano nad reaktorem w Czarnobylu pojawia się tajemnicze światło. Fenomen trwa około dwie godziny. Ludzie patrzący bezpośrednio na blask na kilka tygodni potracili wzrok. Wielu trzeba było hospitalizować.
Według relacji świadków, światło znikło nagle, jak odłączone od prądu.
12. 04. 2006
Miesiąc później światło ukazuje się ponownie. Tym razem towarzyszy mu odgłos gromu i potężny wstrząs. Fenomen trwa dłużej niż poprzednio. Odnotowano trzęsienie ziemi o 6, 9 stopni w skali Richtera.
Okoliczni mieszkańcy pouciekali z domów. U wielu wystąpiło krwawienie z oczu i uszu.
Tajemnicza poświata na niebie rozprzestrzeniła się uniemożliwiając misję ratunkową.
W końcu wysłano ekspedycję badawczą. Określiła ona, że wybuch miał miejsce kilometr od Sarkofagu. Najprawdopodobniej wybuchł skład paliwa jądrowego. Cały personel naukowy zginął na miejscu.
Tej samej nocy wojsko raz jeszcze odcięło Strefę. Pojawiły się informacje, że wszyscy ludzie i zwierzęta, które znajdowały się w Strefie, zginęły zamienione w pył.
Kilka miesięcy później doszło do jeszcze jednego dziwnego i niewyjaśnionego incydentu. Strefa zawrzała i rozszerzyła się o 5 kilometrów. Personel wojskowy, który pilnował dotychczasowego obwodu zginął na miejscu. Stracono także wszystkie laboratoria polowe.
2008
Strefa ponownie powiększyła się. Nasiliło się także skażenie radiacyjne wewnątrz. Wojsko pozostaje bez posiłków, które umożliwiłyby patrolowanie większego obszaru.
Odnotowano kilka tysięcy nowych zgonów.
Pojawienie się mutantów zostało potwierdzone
W tym samym roku przeprowadzono kilka ekspedycji w głąb strefy, ale wszystkie przepadły. Przyczyny śmierci tych śmiałków są często nieznane i wymykają się wszelkim próbom naukowego wyjaśnienia. Zaobserwowano też zupełnie nieznane anomalie działające w Strefie. Naukowcy z całego świata zaczynają zjeżdżać się, by badać Zonę.
28. 09. 2009
Naukowcy z Kijowa opracowali detektor wykrywający anomalie w odległości do 10 metrów. Urządzenie staje się podstawą do przetrwania w coraz niebezpieczniejszej strefie.
Pierwsza ekipa badaczy posiadających stroje ochronne oraz detektory zapuszcza się do Strefy na 1 kilometr i udaje jej się wrócić cało...
17. 08. 2010
Kolejna ekspedycja, która ruszyła do Zony, ku wielkiemu zaskoczeniu odkrywa w niej ślady obecności człowieka. Naukowcy natrafiają na opuszczony obóz pierwszego Stalkera. Jak przetrwał bez kombinezonu i aparatury pozostaje tajemnicą.
Inna grupa naukowców zaczyna badać anomalie.
2011
Pojawiają się potwierdzone informacje o pierwszych grupach Stalkerów i organizacjach ich skupiających, zwanych popularnie klanami. Rząd początkowo nic z tym nie robi, ze względu na niebezpieczeństwa czające się w strefie nie chce wysyłać do niej żołnierzy. Pojawiają się wiadomości, że artefakty, wyniesione ze Strefy przez Stalkerów, osiągają wysokie ceny na czarnym rynku i istnieją organizacje, którym zależy na skupowaniu tych przedmiotów.
02.04. 2011
Rząd rozpoczyna akcję przeciwdziałania Stalkerom. Oficjalne raporty mówią o około tysiącu ludzi zajmujących się nielegalnym wkraczaniem do strefy, ale jest ich w rzeczywistości znacznie więcej. Wojsko stara się uszczelnić kordon wokół obszaru i zaczyna wyłapywać intruzów. Wkrótce okazuje się, że Stalkerzy posiadają zadziwiająco dobry sprzęt - różnego rodzaju skafandry ochronne, detektory i broń. Śledztwo wykazuje, że tajemnicze organizacje skupujące artefakty zaopatrują stalkerów w nowoczesna aparaturę.
25. 10. 2011
Tego dnia dochodzi do pierwszej strzelaniny pomiędzy grupą Stalkerów a patrolem wojska. Ciężkie straty po obu stronach. Od tego momentu żołnierze dostają polecenie by do dostrzeżonych Stalkerów strzelać bez rozkazu.
2012
W Strefie operuje coraz wiecej Stalkerów, chociaż większość z nich to amatorzy pozbawieni profesjonalnego sprzętu, którzy szybko giną. W Zonie działa kilka nielegalnych punktów handlowych gdzie Stalkerzy wymieniają się informacjami, artefaktami i bronią. Na obszarze znajduje się także wiele skupisk zwykłych bandytów i członków mafii, którzy żerują na nieuważnych Stalkerach.
Zaczyna się Twoja gra.
