- Urodził się w Bloemfontein w Wolnym Państwie Oranii (obecnie w RPA).
- W dzieciństwie ukąszony został przez ptasznika. Wyjaśnia to w pewnym stopniu częste pojawianie się olbrzymich pająków w jego dziełach.
- Spędził kilka lat mieszkając na wsi, co stało się inspiracją dla stworzenia Shire. To właśnie w tym okresie usłyszał słowo gamgee (oznaczające bawełnę), jakiego użył jako nazwisko jednego z hobbitów.
- Wychowany został w wierze katolickiej (którą jego matka przyjęła wbrew opiniom rodziny). Miało to olbrzymi wpływ na jego twórczość.
- Wraz z przyjaciółmi założył tzw. T.C.B.S., czyli Tea Club - Barrovian Society, nieformalne stowarzyszenie, którego członkowie dyskutowali o literaturze.
- Ok. 1916 roku rozpoczął prace nad mitologia Śródziemia.
- W 1937 ukazało się pierwsze wydanie Hobbita, które zapoczątkowało tworzenie się legendy tego pisarza.
- Znał ponad 30 języków germańskich i celtyckich. W większości były to języki wymarłe.
- Próbował nauczyć się języka polskiego, jednak ostatecznie nie umiał się nim dobrze posługiwać. Sam proces przyswajania naszego języka uważał za całkiem trudny.
- Opublikował ponad 100 prac z dziedziny filologii i literatury dawnej.
- Współpracował przy tworzeniu największego angielskiego słownika, Oxford English Dictionary.
- Istnieje asteroida nazwana na cześć pisarza mianem 2675 Tolkien.
Wielki hype i tolkienowski szał minęły już raczej na dobre – mało prawdopodobne, aby ktoś stworzył dzieło równie monumentalne i epickie, jak filmowa trylogia Petera Jacksona. Wciąż jednak powstają gry, których akcja umiejscowiona jest w wykreowanym przez profesora Tolkiena uniwersum. Tym razem, dzięki studiu Pandemic, słowo „akcja” ma szanse nabrać dodatkowego wymiaru.