Cortana jest wzorowana na sztucznej inteligencji z Halo, która pomagała Master Chiefowi wielokrotnie ocalić wszechświat. Jej pojawienie się w Windows Phone 8.1 jest wynikiem wieloletniej pracy badaczy, inżynierów i projektantów z Microsoftu. Wirtualna asystentka potrafi uczyć się, wyszukiwać informacje i porozumiewać się w naturalny sposób, a dzięki pozyskanym danym – dostosowywać się do oczekiwań użytkownika. Głosu użyczyła jej Jen Taylor – aktorka podkładająca głos pod SI w Halo 4.
- Cortana wzorowana jest na prawdziwych asystentkach, więc tak się zachowuje – powiedział Marcus Ash, Windows Phone Group Program Manager. – Doskonałym przykładem są podróże. Cortana wie, gdzie zamierzasz się udać. Będzie śledzić twój lot, poradzi, by wyjść wcześniej ze względu na korki, poinformuje o pogodzie w miejscu, do którego się udajesz i zbiera dane o wszystkim na bieżąco.
Inne przydatne funkcje, to np. przypomnienie, by pogratulować przyjacielowi awansu, gdy następnym razem zadzwoni bądź napisze, monitorowanie rozmaitych informacji i wybieranie tylko tych, które mogą zainteresować użytkownika czy powiadamianie o przychodzących połączeniach wyłącznie od wybranych osób.
Z Cortaną można także pogawędzić – nie jest to zwykły program ułatwiający organizowanie czasu. Można zapytać ją, skąd pochodzi, kiedy się urodziła, poprosić, by zaśpiewała piosenkę lub zapytać o inne asystentki.
Prócz prowadzenia rozmów głosowych, użytkownik może z Cortaną pisać, sprawdzać informacje zamieszczone w jej dzienniku, by przekonać się, czemu wysyła niektóre sugestie i w razie potrzeby edytować dane typu zainteresowania, ważne daty, ustalać godziny, kiedy nie chcemy, by nam przeszkadzano i wiele innych. W razie potrzeby można też zablokować możliwość zbierania przez wirtualną asystentkę kolejnych informacji.
Cortana będzie dostępna już wkrótce w wersji beta. W tym roku ma zadebiutować w USA, Wielkiej Brytanii i Chinach, a w 2015 - w kolejnych krajach.