Retrogram - Historia Valve, czyli do pięciu razy sztuka

W najnowszym Retrogramie Myszasty zakończy swą opowieść o firmie i studiu Valve, docierając niemalże do dnia dzisiejszego. Zapraszamy!

Dotarliśmy już niemalże do końca naszej opowieści o jednej z najważniejszych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych firm w naszej ulubionej branży – Valve Corporation. Biorąc pod uwagę tytuł naszego działu, po dotarciu do magicznej bariery 2005 roku mógłbym zakończyć w tym miejscu historię studia, jednak jak mawiali starożytni: „Koniec wieńczy dzieło”. Dlatego w tym odcinku Retrogramu, postaram się doprowadzić tę opowieść do czasów niemalże obecnych.

Poprzedni odcinek zakończyliśmy tuż po premierze Half-Life 2, która mimo wszelakich kłopotów, problemów, kilkukrotnego przekładania premiery i niejasnych tłumaczeń twórców okazała się olbrzymim sukcesem. Z ukazaniem się gry łączyła się mocna promocja platformy Steam, która jak już również wiecie, przeżyła swoje ciężkie chwile. Na szczęście dość szybko udało się opanować sytuację, a zniecierpliwieni gracze mogli ściągnąć lub aktywować długo wyczekiwaną grę. Rekordowa sprzedaż i rekordowe oceny mogły cieszyć. Powtórzyła się sytuacja sprzed kilku lat, kiedy to pierwszy Half-Life mocno potrząsnął branżą.

Para buch, koła w ruch!

Zanim jednak Valve ujawniło jakiekolwiek informacje na temat swych nowych produkcji, postanowiło rozszerzyć ofertę gier dostępnych na platformie Steam. Firma postanowiła bowiem nie ograniczać się do produkcji własnych lub projektów „satelickich”, ale uczynić ze Steam platformę dystrybucji obejmującą jak największy pakiet tytułów. Rozpoczęto od małych i niezależnych wydawców, dla których Steam mógł stanowić wielką szansę na zaistnienie poza niszowym rynkiem produkcji niezależnych. Przykładami takich gier mogą być jedne z pierwszych tytułów, które trafiły na tę platformę całkowicie z zewnątrz: Rag Doll Kung Fu i Darwinia.

Cyfrowy system dystrybucji wydawał się stworzony dla tego typu, nisko budżetowych i niezależnych produkcji. W przeciwieństwie do tradycyjnych kanałów dystrybucji, w tym przypadku zbędny stawał się cały łańcuch pośredników naliczających kolejne marże, co miało oczywiście swoje odbicie w cenie produktu trafiającego ostatecznie do konsumenta. Mogło to oznaczać jednocześnie niższą cenę, jak również większe wpływy trafiające bezpośrednio do producenta. I choć w ostatnich latach pojawiły się słowa krytyki skierowane pod adresem „wykorzystującego maluczkich Valve”, to jednak znakomita większość niezależnych deweloperów wciąż chwali sobie współpracę z firmą Newella. Prawdopodobnie, gdyby nie Steam, nigdy nie usłyszelibyśmy o takich producentach, jak Tripwire Interactive, czy 2D Boy.

W kolejnych latach podpisywano umowy dotyczące sprzedaży gier z coraz to większą liczbą firm, a Steam – mimo kilku wpadek i wielu kontrowersji – stał się największą tego typu formą dystrybucji na świecie. O dynamice rozwoju platformy najlepiej świadczą liczby. W 2005 jedynymi grami spoza katalogu Valve były wspomniane już Rag Doll Kung Fu i Darwinia. Rok później katalog takich tytułów obejmował już ponad 20 pozycji, by w 2009 liczba nowych tytułów osiągnęła poziom kilkuset. Wśród współpracujących z Valve wydawców znajdują się w chwili obecnej takie firmy jak Activision, 2K Games, LucasArts, Eidos, Capcom, Ubisoft, Codemasters, EA, czy NCSoft.

Epizody z życia naukowca

Z kolei 27 października, w ramach kolejnej prezentacji modularnej budowy silnika Source, Valve wypuszcza maleńki dodatek zatytułowany Half-Life 2: Lost Coast. Jest to krótki – całość da się ukończyć w około 10 minut – fragment wycięty wcześniej z rozdziału Highway 17, w którym zaimplementowano nieobecną w pełnej grze technologię HDR. Dodatek, jak na ówczesne czasy, miał dość wysokie wymagania sprzętowe i spełniał jednocześnie rolę programu testującego wydajność karty graficznej.

Kolejny ważny moment w historii Valve, to 1 czerwca 2006 roku, kiedy to firma wywiązuje się z wcześniejszych obietnic odnośnie kontynuacji cyklu Half-Life. Wtedy bowiem ma swą premierę Half-Life 2: Episode One, długo wyczekiwany i pierwszy z trzech zapowiedzianych epizodów, dopowiadających dalszy ciąg historii o walce ludzkości z Kombinatem. Choć dodatek zbiera raczej pozytywne recenzje, zdania wśród graczy są mocno podzielone. Z jednej strony doczekali się oni wreszcie kolejnych przygód Gordona Freemana i Alyx Vance. Z drugiej dodatek nie wnosił (poza ciągłą niemalże obecnością Alyx) zbyt wiele – żadnych nowych broni i tylko jeden nowy przeciwnik. Ponadto powszechnie narzekano na zbyt długi czas oczekiwania, zupełnie nieadekwatny do zawartości.

Miesiąc później doczekaliśmy się informacji o projekcie, o którym poza Valve zapomniał już chyba cały świat. Na targach E3 Gabe Newell ogłosił niespodziewanie, iż studio kończy właśnie prace nad grą Team Fortress 2. Po ponad sześciu latach oczekiwania, następca popularnego moda miał wreszcie ujrzeć światło dzienne. Zaskoczeniem było jednak nie tylko ujawnienie projektu, ale również jego... forma. Prezentacja gry wywołała spory szum i falę narzekań ze strony hardcore’owych fanów klasycznego Team Fortress. Nie mogli oni zrozumieć, czemu studio zdecydowało się nadać grze komiksowo-kreskówkową formę, bardziej kojarzącą się z filmami dla dzieci, niż grami FPS.

Pomarańczowa alternatywa

Przeskoczymy teraz o niemalże rok do przodu. Końcówka 2007 roku była bowiem okresem istnego wysypu gier z logo Valve. The Orange Box okazał się jednym z największych komercyjnych sukcesów firmy. Recepta była prosta – w jednym pakiecie wydano jednocześnie kilka tytułów, z których każdy reprezentował zupełnie inny styl rozgrywki. W skład „pomarańczowego pudełka” wchodziły bowiem Half-Life 2: Epizod Drugi, Portal oraz Team Fortress 2. Zestaw nie tylko cieszył się dużą popularnością wśród klientów Steam, ale zbierał również bardzo wysokie noty pośród redaktorów branżowej prasy i portali. Szczególnie dużo pochwał zbierał innowacyjny i oryginalny Portal, który szybko stał się dla wielu osób pozycją już niemalże kultową. Po raz kolejny okazało się, że odpowiednie połączenie pomysłowości i prostoty może zadziwić niespotykaną grywalnością.

Przyczyną takiego stanu rzeczy mają być rozmiar i rozmach tej części, znacznie przewyższające to, co mieliśmy okazję zobaczyć w epizodach pierwszym i drugim. Jeśli Epizod Trzeci miałby być z czymś porównywalny, to chyba wyłącznie z samym Half-Life 2. Rodzi to oczywiście kolejną falę domysłów i plotek, wśród których króluje opinia, że ostatni z epizodów tak naprawdę będzie po prostu nową, pełną grą.

My zaś, przyzwyczajeni przez Valve do czekania, cierpliwie wypatrujemy nowych produkcji z logo firmy. Mając nadzieję, że i tym razem szumne zapowiedzi znajdą potwierdzenie w faktach. Tak, jak miało to miejsce w pamiętnym 1998 roku.