Retrogram - Sandbox, czyli dążąc do ideału

W dzisiejszym odcinku Retrogramu Myszasty będzie kontynuował swoje dywagacje na temat historii gier sandboksowych oraz zacznie szukać odpowiedzi na pytanie, czy możliwe jest stworzenie ideału.

Rozwój sprzętu komputerowego i niesamowity wręcz (na przestrzeni zaledwie kilkudziesięciu lat) wzrost możliwości obliczeniowych, sprawiły, że stało się to z czasem coraz bardziej możliwe. Trend zapoczątkowany przez przebojowe Elite znalazł dość szybko naśladowców. Nie sposób nie wspomnieć bowiem w tym miejscu o kolejnej grze, która stanowi niejako ukoronowanie pierwszego okresu w historii sandboksów – The Seven Cities of Gold. Cel rozgrywki był prosty: odkrycie, eksploracja i podbój Nowego Świata. Odkrywaliśmy na nowo Amerykę, prowadziliśmy handel lub walki z tubylcami, musieliśmy dbać o żywność, odpowiednie przychody lub zdobycze...

The Seven Cities of Gold i wspomniane wcześniej Elite stworzyły więc jeszcze w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych parę, która zawierała w sobie niemalże wszystkie najważniejsze elementy idei gier sandboksowych. Mieliśmy więc zarówno niezwykle wielkie światy, pełną swobodę ich eksploracji, ekonomię, a nawet takie detale, jak konieczność zadbania o aprowizację. Oczywiście, ze względu na dość duże ograniczenia technologiczne bardzo wiele było tu umowności i uproszczeń, jednak nie można zaprzeczyć, że kompleksowość rozgrywki i rozmach z jakim zaprojektowano te tytuły, potrafią zrobić spore wrażenie i dziś.

Nie był to wszakże pomysł nowy, gdyż pierwsza gra oferująca tego typu możliwości, pojawiła się za sprawą firmy Mattel już w 1981 roku. Wydana na konsolę Intellivision Utopia oferowała rozgrywkę jedynie dwóm graczom (bez udziału SI), którzy na dwóch wyspach rozwijali swoje państwa, budując farmy, szpitale, łodzie rybackie i utrudniając Zycie sąsiadowi. I znów nie sposób nie podziwiać jej projektanta, znanego Wam już doskonale z historii SSI Dona Daglowa, który w tej prostej z pozoru grze zaimplementował takie smaczki, jak choćby możliwość opłacenia rebeliantów w „konkurencyjnym” państwie, czy losowo generowane warunki pogodowe. Wszystko to w grze z 1981 roku. I po raz kolejny na usta ciśnie się pytanie – czy po latach osiemdziesiątych tak naprawdę wymyślono w tej branży cokolwiek nowego?

Od SimCity prowadzi zaś bardzo krótka droga do wszelakiej maści tycoonów, czyli gier o podobnej konstrukcji rozgrywki, choć znacznie bardziej wyspecjalizowanych. Produkcje tego typu, z rewelacyjnie przyjętym Railroad Tycoon Sida Meiera na czele, skupiały się zazwyczaj na jednej gałęzi gospodarki, oferując w zamian znacznie bardziej szczegółowy i dopracowany model ekonomiczny. I jedne, i drugie charakteryzują się wszakże pewną cechą wspólną – w ramach zadanego modelu oferują graczowi pełną swobodę działania. To, jak będzie się rozwijać nasze miasto, czy przedsiębiorstwo, zależy przede wszystkim od decyzji podejmowanych przez gracza. Jedynymi ograniczeniami są zdrowy rozsądek, ogólna znajomość praw ekonomii i nasze umiejętności. Sandbox pełną gębą.

Dokładniej zaś w 1984 roku, kiedy to światło dzienne ujrzała całkowicie już zapomniana dziś gra Little Computer People (swoją drogą sam tytuł zasługuje na jakąś komputerową Złotą Malinę), która oferowała co prawda bardzo symboliczną interakcję z naszej strony, jednak zawierała już praktycznie wszystkie podstawowe elementy charakterystyczne dla „simsów”. Oto do swej dyspozycji otrzymywaliśmy podzielony na pokoje dom, w którym mieszkał bohater gry, śpiąc, jedząc, myjąc się, czy oglądając telewizję. Od czasu do czasu otrzymywaliśmy „list” z informacjami na temat jego planów, pomysłów i samopoczucia. Na tej podstawie, mając niezwykle ograniczone środki interakcji, mogliśmy w niewielkim stopniu wpływać na jego działania. Co najciekawsze, mimo iż była to pozycja bardziej do oglądania niż grania, jako rzecz całkowicie nowa i odmienna cieszyła się w chwili premiery sporą popularnością i zbierała dobre noty.

Szybko okazało się jednak, że nie jest to wcale takie proste, jak mogłoby się początkowo wydawać. O ile na pojedynczych lub maksymalnie kilku płaszczyznach systemy takie doskonale sprawdzały się w grach o otwartej strukturze, o tyle próby połączenia zbyt wielu z nich jednocześnie po prostu przerastały programistów.

Niestety, okazało się, że w praktyce wygląda to zupełnie inaczej. Spuszczona ze smyczy Sztuczna Inteligencja owszem, potrafiła się zachowywać „realistycznie”, jednak bardzo szybko zrobiła się aż „za sprytna”, wykorzystując luki, które my nazwalibyśmy „exploitami”. Ot, wyobraźmy sobie sytuację, w której zupełnie przez przypadek wyciągamy pod miejskie bramy dwóch bandytów. Rzucają się na nich strażnicy, którzy po chwili otrzymują posiłki zza murów, jednak bandyci (świadomi małych szans), uciekają do lasu. Tam czai się stado bestii, które jako „głodne” rzuca się na strażników. Jak na razie wszystko trzyma się kupy. Jednak nie w mieście. Tam, bez nadzoru straży aktywować mogę się w tym momencie złodzieje (znikają wszystkie przedmioty ze sklepów i domów), jacyś kultyści (giną zwyczajni mieszkańcy), czy zmutowane szczury z kanałów (giną złodzieje, kultyści i mieszkańcy).

Przesada? Nie, tak właśnie zachowywało się Radiant AI, w związku z czym nie pozostało nic innego, jak znacznie ograniczyć jego „swobodę”. Kolejna próba dokonania wielkiej rewolucji zakończyła się porażką. Czy zatem jeszcze przez długi czas nie będziemy mieli szansy na sandboksowy ideał? Niekoniecznie, przecież lata wcześniej wymyślono gry online. O tym wszakże przeczytacie już w kolejnym Retrogramie.