Saga Wiedźmina w nowej odsłonie – komiks, film, gra. Co przyniesie przyszłość?

Sapkowski i konflikt o prawa autorskie

Choć gry wyniosły uniwersum Wiedźmina na wyżyny popularności, sam Andrzej Sapkowski początkowo nie doceniał ich wpływu. Autor sprzedał prawa do marki CD Projekt Red za jednorazową kwotę, nie wierząc w sukces adaptacji – uznał, że gry nigdy nie dorównają książkom pod względem literackim i artystycznym. Z czasem jednak, gdy Wiedźmin 3: Dziki Gon stał się globalnym fenomenem, Sapkowski zaczął otwarcie wyrażać niezadowolenie z warunków umowy. W jego oczach sukces serii oparty był na jego twórczości, a on sam nie odnosił z tego odpowiednich korzyści finansowych.

Równocześnie autor nie krył niechęci wobec medium gier jako takiego. W wywiadach wielokrotnie podkreślał, że postrzega je jako rozrywkę niższego rzędu w porównaniu do literatury, a graczy uważał za mniej wymagających odbiorców niż czytelników. Denerwowało go również to, że dla wielu osób gry były pierwszym kontaktem ze światem Wiedźmina – często wspominał przypadki, gdy ludzie błędnie zakładali, że to książki powstały na podstawie gier, a nie odwrotnie. Narastające napięcia doprowadziły do sporu prawnego, w którym Sapkowski domagał się od CD Projekt Red dodatkowego wynagrodzenia. Ostatecznie obie strony doszły do porozumienia (Sapkowski musiał po prostu zostać „spłacony"), co uspokoiło sytuację i otworzyło drogę do dalszego rozwoju marki, obejmującego zarówno nowe gry, jak i inne adaptacje.

Era Netflixa – sukces i kontrowersje

W 2019 roku Netflix zaprezentował serialowego Wiedźmina z Henrym Cavillem w roli głównej. Produkcja przyciągnęła ogromną widownię, ale od początku budziła kontrowersje. Pierwszy sezon oceniano dość pozytywnie, był telewizyjnym wydarzeniem. Drugi jednak wywołał prawdziwą falę krytyki – fani zarzucali twórcom odejście od książek, marginalizowanie Geralta na rzecz postaci kobiecych oraz narzucanie poprawności politycznej, m.in. poprzez obecność czarnoskórych elfów. Cavill, jako zagorzały fan prozy Sapkowskiego (a także gracz), podobno wielokrotnie wyrażał niezadowolenie z kierunków obranych w scenariuszu, lecz w końcu odszedł po trzecim sezonie (w dość niejasnych okolicznościach), co fani odebrali jako znak, że serial coraz bardziej oddala się od ducha oryginału. Jego miejsce zajął inny aktor, Liam Hemsworth, co spotkało się z mieszanym odbiorem wśród fanów, bo Cavill był uznawany za jeden z atut adaptacji Netflixa. Jaki jest rezultat tej zmiany przekonamy się jeszcze w tym roku, ale prawdą jest, że jeśli producenci decydują się kontynuować serial pomimo takich zawirowań, świadczy to o tym, że choć o serialu z różnych względów jest głośno, to jednak wciąż jest oglądany.

Netflix próbował rozwijać uniwersum, ale z różnym skutkiem. Animowany film Wiedźmin: Zmora Wilka (2021) został dobrze przyjęty, jednak cofający się w czasie o tysiące lat prequel Wiedźmin: Rodowód krwi (2022) okazał się spektakularną porażką, krytykowaną za nijaką i szytą grubymi nićmi fabułę i brak szacunku do kanonu. Mimo wszystko Netflix, bazując na wykupionej licencji, kontynuuje eksperymenty z marką. W lutym 2025 roku premierę ma mieć animowany film Wiedźmin: Syreny z głębin, którego głównym bohaterem ponownie będzie Geralt. Może to być próba odzyskania zaufania widzów, jednak pytanie, czy nie jest już na to za późno, pozostaje otwarte.

• Przeczytaj recenzję filmu Wiedźmin: Syreny z głębin

Co dalej? Nowe książki, nowa gra

Jednak końcówka 2024 rozpaliła fanów za sprawą jeszcze jednej nowości. Choć zapowiedź Wiedźmina 4 pojawiła się wcześniej, to właśnie w 2024 roku fani mogli zobaczyć pierwszy zwiastun gry. Nadchodząca produkcja CD Projekt RED to obecnie jeden z najgorętszych tematów związanych z rozwojem uniwersum – i nic dziwnego, bo zapowiada istotne zmiany. Tym razem główną bohaterką ma być Ciri. Choć wielu fanów literackiego pierwowzoru uznaje ten wybór za zgodny z kanonem i naturalny, część odbiorców wyraża sceptycyzm, zarzucając grze podążanie w stronę tzw. kultury woke. Ostatecznie jednak nie ma to większego znaczenia – jedno jest pewne: zainteresowanie produkcją będzie ogromne. CD Projekt RED, mając w pamięci problematyczną premierę Cyberpunka 2077, bez wątpienia dołoży wszelkich starań, by tym razem dostarczyć dopracowany i satysfakcjonujący tytuł, który godnie zastąpi Dzikiego Gona.

Historia Geralta zaczęła się od kilku opowiadań, ale dziś to światowy fenomen, który rozrósł się na wiele mediów – książki, gry, seriale, komiksy. Jesteśmy niewątpliwie rozpieszczani jako fani, bo co rusz dostarczane są nam nowe treści. Marka Wiedźmina wciąż ewoluuje, ale rodzi się pytanie: jak długo jeszcze potrwa ten rozrost? Czy przy nieustannej ekspansji uda się zachować wyjątkowy charakter tej opowieści? Można spojrzeć dla porównania na Gwiezdne wojny – z filmowej trylogii rozwinęły się w gigantyczne uniwersum, którego kolejne odsłony nie zawsze spotykały się z entuzjazmem fanów. Podobne wyzwanie stoi przed Wiedźminem: czy twórcy znajdą złoty środek między rozwijaniem świata a zachowaniem jego ducha? Jedno jest pewne – historia Geralta od zawsze była opowieścią o niezłomności, walce z potworami (także tymi wewnętrznymi) i przeznaczeniem. Dopóki te wartości pozostaną w centrum, Wiedźmin będzie miał swoje stałe miejsce w popkulturze.