Gloomhaven - recenzja. Najlepsza planszówka na świecie?

Cztery filary i piękne zdobienia

Mamy zatem rozbudowaną kampanię fabularną, przebogatą zawartość z mnóstwem bohaterów i przeciwników na czele (a każdy z nich z własną talią kart), fantastyczną mechanikę walki z dużą dozą strategii i nutką losowości oraz złożony system rozwoju postaci. To są cztery filary, na których został oparty ogromny sukces Gloomhaven. Na tym jednak nie koniec. Niczym potężne kolumny w architekturze starogreckiej, udekorowane zwłaszcza w nurcie jońskim i korynckim wymyślnymi, starannymi wykończeniami, wspomniane filary cieszą się zdobieniem pomniejszych mechanik, które stanowią ich doskonałe dopełnienie.

Stany powodują dodatkowe niedogodności (np. ogłuszenie, zamroczenie, zranienie) lub korzyści (przebicie, wzmocnienie, niewidzialność), co wydatnie wpływa na przebieg walki. Wykorzystywanie wzbudzonych żywiołów pozwala skorzystać z mocniejszych lub dodatkowych efektów na kartach akcji. Przywoływanie kompanów wprowadza element zaskoczenia i pozwala na nietuzinkowe rozwiązania na polu bitwy. Zdarzenia miejskie i na szlaku to coś, z czego powinni czerpać garściami twórcy planszówek. Rozgrywane są one pomiędzy scenariuszami poprzez dobranie losowej karty z odpowiedniej talii. Krótki opis przedstawia pewne wydarzenie, na które nasi bohaterowie muszą zareagować na jeden z dwóch dostępnych sposobów. Gracze wybierają go w ramach narady, a następnie odczytują wskazane zakończenie. Można w ten sposób nieco się wzmocnić lub dorobić, ale też narobić sobie nie lada kłopotu. Mechanika ta stanowi doskonały przerywnik od poważnych zajęć i pozwala przez chwilę przeżyć coś innego, a zarazem wyzwalającego sporo adrenaliny.

Gloomhaven jako miasto też ma w grze swoją rolę. Dzięki kartom celu życiowego nasi bohaterowie nie muszą dotrwać do końca kampanii. Kiedy zrealizują zapisane na karcie wymagania, przechodzą w stan spoczynku, zwiększając dobrobyt miasta. W ich miejsce w grze pojawia się kolejna postać, do tej pory czekająca cierpliwie w pudle. Zwiększanie dobrobytu poszerza ofertę dostępnych przedmiotów. Wypełnianie zadań pozwala też zdobywać osiągnięcia, a te odblokowują kolejne scenariusze. Wszystko działa tu niczym sprawny system naczyń połączonych, oddziałując wzajemnie na siebie. Owszem, nie jest łatwo to wszystko ogarnąć, dlatego wstęp do Gloomhaven zalecam jedynie doświadczonym planszówkowiczom.

Pudełko pełne wszystkiego

Sygnalizowałem już w różnych miejscach niniejszej recenzji, że komponentów mamy tu prawdziwe zatrzęsienie. Rodzi to niestety poważny problem odpowiedniego posortowania tego w pudełku. Po wypchnięciu komponentów z tekturowych bloków tak naprawdę nie ma za bardzo co z nimi zrobić. Znajdująca się na samym dnie wypraska skrojona jest przede wszystkim pod koperty zawierające komponenty poszczególnych bohaterów, osobne kartonowe opakowania na figurki oraz karty. Na te elementy miejsca jest w sam raz, ale co zrobić z resztą - to prawdziwy ból głowy. Nawet odżegnywane w środowisku planszówkowym od czci i wiary woreczki strunowe stanowiłyby ratunek w tym chaosie, ale takowych nie znajdziemy. Bez dokupienia sorterów praktycznie nie da się zapanować nad kartonowymi figurkami wrogów i płytkami terenu. To wielka rysa na tym wiekopomnym dziele.

Do samego wykonania nie można mieć jednak zastrzeżeń. Karty są wysokiej jakości, połyskują i nawet bez koszulek nie powinny się zbyt szybko zniszczyć, gdyż niewiele jest w Gloomhaven tasowania. Przeciwnicy mają pomysłowe projekty wizualne. Podobnie jak w samej rozgrywce, tak i pod kątem graficznym występuje wśród nich spora różnorodność. Koperty, w które zapakowane są komponenty przypisane konkretnym postaciom, są niezwykle gustowne, a przy tym praktyczne. Jeżeli można się do czegoś przyczepić, to na pewno są to płytki terenu o wyjątkowo ubogiej szacie graficznej. Pamiętam zachwyt, jakie wzbudziły we mnie kafelki w Bloodbornie. Tu mamy do czynienia z surowymi, nijakimi wręcz połaciami, na których próżno szukać interesujących szczegółów. Niewiele pomagają w tym względzie dodatkowe żetony, stanowiące przeszkody, pułapki czy inne elementy otoczenia. Świetnie wypadają za to figurki i planszetki bohaterów. Zwłaszcza te ostatnie łączą w sobie praktyczność i estetykę najwyższej próby.

Blisko ideału?

Gdyby wziąć pod uwagę samą rozgrywkę i jej rozwiązania mechaniczne, Gloomhaven ociera się o perfekcję. Jawi się jako przepotężna gra, w której wszystkie elementy sprawnie ze sobą współdziałają. Isaac Childress utkał prawdziwą pajęczynę, stanowiącą kompozycję doskonałą. Ale jak to z pajęczynami bywa, można w nich nieźle ugrząźć. Czas potrzebny najpierw na opanowanie zasad, a potem przygotowanie wszystkiego do rozgrywki i odnalezienie potrzebnych komponentów, które w nieprzystosowanym do ich liczby pudle powodują prawdziwy chaos, dla niektórych okaże się przeszkodą nie do przeskoczenia. Sama przyjemność z przechodzenia kolejnych etapów, potęgowana przez doskonały system rozwoju bohatera, jest jednak warta całego trudu.

Gloomhaven jest RPG-iem z prawdziwego zdarzenia. Warstwa fabularna daje zatopić się w klimat zgnilizny i szczuroków, mechanika rozgrywki pozwala na głębsze taktyczne przemyślenia i faktyczną współpracę wszystkich bohaterów, a znakomity, choć nieco skomplikowany system pozwala w niemal każdych okolicznościach zachować odpowiedni poziom trudności. To gra, która gwarantuje setki godzin zabawy. Zabawy, w której mamy poczucie, że dużo zależy od podejmowanych przez nas decyzji. Zróżnicowanie bohaterów pozwala też doskonalić różne style rozgrywki. W mechanice naprawdę trudno doszukać się niedoskonałości. Dlatego z tym większym entuzjazmem można już czekać na kolejną tubę atrakcji od Isaaca Childressa w postaci Frosthaven. Ja tymczasem wracam jednak do Gloomhaven, bo tu wciąż czekają na mnie zastępy demonów, golemów i chochlików do pokonania.