Bohater książki, znany już części czytelników z opowiadania „Obol dla Lilith”, jak Indiana Jones, prowadzi podwójne życie. Z jednej strony jest wykładowcą uniwersyteckim, z drugiej współczesnym Charonem, który za „obole” prowadzi do światła dusze zagubione w przerażającym świecie Pomiędzy. Ta dziwna i straszna kraina stanowi odbicie naszej rzeczywistości. Miejsca i przedmioty z tego świata mają w tamtym swoje odpowiedniki, zwane „Ka”, tym wyraźniejsze im silniejsze uczucia się z nimi wiążą. Także emocje potrafią się tam zmaterializować, zazwyczaj w wyjątkowo paskudnych formach. Wśród koszmaru wypełnionego popiołem i kurzem, nasz bohater (nie znamy jego imienia) wyposażony w obrzyn i wierny motocykl zwany Marlene, wyrusza by wyjaśnić okoliczności śmierci swego przyjaciela, zakonnika Michała, którego ukrzyżowane widmo nawiedza go w snach.
Wizja światów – naszego i tego Pomiędzy – w „Popiele i kurzu” jest przemyślana i intrygująca. Z jednej strony Grzędowicz, skądinąd także znakomity felietonista, potrafi uchwycić irytujące drobiazgi z otoczenia i celnie ubrać w słowa absurdy codzienności. Humorystyczne akcenty wtrącane tu i ówdzie nie tylko nie kłócą się z całością, ale nawet pomagają, gdyż tworzą kontrast dla reszty opowieści. Z drugiej strony autor świetnie sprawdza się w realiach przesiąkniętych grozą. Jego „Pomiędzy” – ni to czyściec, ni to przedsionek piekieł – zamieszkuje galeria upiornych istot pospołu z budzącymi współczucie nieszczęśnikami, zapętlonymi być może na wieczność w swych cierpieniach.
Warto też zwrócić uwagę na sprawność, z jaką pisarz poradził sobie z pojawiającą się w powieści sceną erotyczną. Dobrze napisane fragmenty o tej tematyce należą – przynajmniej w polskiej twórczości fantastycznej – do rzadkości; zazwyczaj są albo niezdarne i bezpłciowe, albo ocierają się o tanią wulgarność. Tutaj można tylko pogratulować wyrazistości i… pozazdrościć bohaterowi.
Ciekawe postacie, interesująca zagadka fabularna, emocjonująca akcja, sugestywny język – w „Popiele i kurzu” znajdziemy wszystkie te składniki. Jedyne, czego brakuje powieści, to zakończenie wątku przyjaciela Charona, zawieszonego na cierniowym krzyżu, ale w niczym nie umniejsza to przyjemności z lektury. Poza tym, można mieć nadzieję, że pozostawienie tej kwestii otwartą to tylko pretekst, aby Grzędowicz mógł wrócić do świata popiołu i kurzu. Kryje się tu bowiem materiał na jeszcze wiele pasjonujących historii.
Plusy:
+ wciągająca fabuła
+ starannie obmyślany świat
+ świetny styl
Minusy:
- brak zakończenia wątku zakonnika Michała
Autor: Jarosław Grzędowicz
Tytuł: Popiół i kurz – Opowieść ze świata Pomiędzy
Wydawnictwo: Fabryka Słów 2006
Wydanie: Oprawa miękka 330 str.
Cena: 29 zł
Strona www: http://www.fabryka.pl/ksiazki.php?id=108#searchkk